Një projekt i ri, nën autoritetin e Institutit Ndërkombëtar për Paqe, në bashkëpunim me projektin Horizon 2020 i BE-së, synon përmirësimin e perspektivave për hulumtuesit e rinj në Ballkanin Perëndimor

Në një konferencë të mbajtur nga Instituti Ndërkombëtar për Paqe në Vjenë, studiuesi i ZSI-së dr. Maximilian Benner prezantoi ide konceptuale se si të përmirësonte perspektivat ekonomike të kërkuesve dhe sipërmarrësve të rinj në Ballkanin Perëndimor, përmes politikave të inovacionit dhe dha një pasqyrë mbi punën e ZSI-së që promovon inovacionin e gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor.

Duke qenë se ekonomitë e Ballkanit Perëndimor përjetojnë një “ikje të trurit” të të diplomuarve të kualifikuar dhe kërkuesve të rinj, dr. Benner theksoi dy tendenca paradoksale në peizazhin e inovacionit në Ballkanin Perëndimor: së pari, për t’u bërë ekonomitë më të bazuara në njohuri, të rinjtë, por pikërisht këta të rinj po humbasin.

Së dyti, për t’u bërë ekonomi më konkurruese në bazë të njohurive, ekonomitë e Ballkanit Perëndimor kanë nevojë për të rinj të kualifikuar, por pikërisht këta të rinj po humbasin, sepse afrimi i BE-së (p.sh. pjesëmarrja në Horizon 2020 / Horizon Europe) nuk do të lehtësojë automatikisht ikjen e trurit.

Për të trajtuar rrjedhjen e trurit në sfondin e këtyre dy paradokseve, dr. Benner theksoi rëndësinë e forcimit të sistemeve të inovacionit në Ballkanin Perëndimor dhe integrimin e Ballkanit Perëndimor në rrjetet europiane. Projektet e ZSI të zbatuara në emër të Komisionit Europian ose Ministrisë Federale Austriake për Arsim, Shkencë dhe Hulumtim (BMBWF) kontribuojnë në arritjen e të dy synimeve. Për shembull, platforma WBC-RTI.info menaxhuar nga ZSI në emër të BMBWF arrin tek të diplomuarit, hulumtuesit, sipërmarrësit, palët e interesit dhe politikëbërësit nga ekonomitë e Ballkanit Perëndimor dhe u lejon atyre të marrin pjesë në rrjetet europiane të njohurive dhe të marrin pjesë në kërkimet europiane dhe programet e mbështetjes së inovacionit.

“Programi Kuadër i BE për kërkim shkencor e inovacion Horizon 2020 ka një fokus të veçantë për marrëdhëniet e bashkëpunimit mes biznesit e komunitetit kërkimor shkencor. Gjatë dy viteve të para të zbatimit të tij 2014-2016, IAL-et institutet e qendrat kërkimore në vend janë përpjekur të marrin pjesë e të përfitojnë nga ky program por të dhënat e deritanishme dëshmojnë se Shqipëria ende ka nivele të ulëta të pjesëmarrjes e përthithjes së fondeve edhe përkundrejt vendeve të tjera të Ballkanit” thuhet në dokument.

Sipas një studimi të fundit, Shqipëria është në shtetet e fundit në Europë dhe botë sa u përket kërkimeve shkencore, sipas të dhënave të Indeksit NPG, i cili merr në konsideratë kërkimet e periudhës 1 shkurt 2017 deri më 31 janar 2018. Ndonëse të dhënat tregojnë se vendi ynë ka bërë përmirësime krahasuar me Indeksin e një viti më parë, gjithsesi fqinjët si Serbia, Bosnjë-Hercegovina dhe Maqedonia, kanë pasur një renditje më të mirë. Serbia duhet theksuar se ka një performancë dukshëm më të lartë në këtë fushë në rajonin e Ballkanit. Sipas të dhënave të Indeksit, Serbia ka pikësim 9.67, e dyta Bosnjë – Hercegovina 1.02, Maqedonia 0.93, Shqipëria 0.24 dhe Mali i Zi 0.04.