Në këtë kontekts, raporti i fundit i Unesco “Global Education Monitoring 2019”, tregon se si ka ndikuar emigracioni në arsimin e popullatës që ikën dhe ato që mbeten.Humbja e talentit mund të bëhet rrezikshmëri e vërtetë shteteve të varfra citon raporti. Humbja e kapitalit njerëzor, një fenomen i njohur si ikja e trurit, mund të ndikojë negativisht në vendet e varfëra. Ky raport sugjeron që normat e emigracionit të personave shumë të kualifikuar janë mbi 20%, deri në rreth një të katërtën e 174 vendeve, duke përfshirë Grenada dhe Guajana në Karaibe, Shqipërinë dhe Maltën në Europë dhe Eritrea dhe Somalia në Afrikë. Raporti i Unesco thekson edhe se forma e bursave në vendin e donatorëve apo universitete kryesisht perëndimore mund ta përkeqësojnë këtë prirje, sepse në të shumtën e rasteve, nxënësit nuk kthehen. Raporti thekson se, duhet të mbështeten studentët ose universitetet në rajon.

Politikat e Shqipërisë duhet të mbështesin sipërmarrjen ndër të rikthyerit nga emigracioni
Shqipëria ka një nga normat më të larta të emigracionit. Në vitin 2015, rreth 2.9 milion shqiptarë jetonin në vend dhe 1.1 milion banonin jashtë vendit. Kriza financiare në Greqi dhe Itali, që strehonte pothuajse 80% të emigrantëve shqiptarë, shkaktoi një valë kthimesh. Një studim tregoi se 70% e të kthyerve meshkuj kishin humbur punët e tyre jashtë vendit. Midis 2008 dhe 2014, vlerësohet se nga 150,000 në 180,000 emigrantë shqiptarë u kthyen, kryesisht nga Greqia. Si rezultat, forca shqiptare e punës u zgjerua me 5% në mes të 2011 dhe 2014. Analiza e të dhënave të sondazhit të fuqisë punëtore tregon se të kthyerit kontribuuan një rritje të shkallës së punësimit, si nëpërmjet vetëpunësimit, ashtu edhe punësimit për biznese të reja. Të kthyerit kanë më shumë gjasa sesa jo-migruesit të krijojnë biznese dhe sjellin jo-emigrantë në forcën e punës. Qendrat profesionale ofrojnë mundësi për arsim sipërmarrës, shpesh me mbështetjen e partnerëve të zhvillimit. Në vitin 2010, qeveria e Kosovës dhe Shqipëria zhvilloi një strategji pesë-vjeçare të riintegrimit, duke forcuar nxitur të kthyerit të përfshihen në shërbimet publike, si psh. në qendrat profesionale. Strategjia e punësimit dhe zhvillimit të aftësive 2014-2020 gjithashtu njohu sfidën e mbështetjes së të kthyerve. Megjithatë, në vitet 2011-2015,vetëm 800 të rikthyer nga emigracioni arritën pranë sporteleve për orientim profesional. Zgjerimi i këtij shërbimi në nivel komunal kërkon që të përmirësohet qasja, por gjithashtu duhet të rritet konsistenca me strategjinë. Për më tepër, qendrat profesionale nuk mund të jenë më të përshtatshmepër trajnimin e ndërmarrësisë për të rikthyerit, por duhet një strategji e mirëfilltë për to.

Gjetjet e raportit 2019:

Ndërkombëtarizimi i arsimit të lartë ka më shumë vende se sa ndonjëherë dhe ka sjellë si pasojë, rrjedhën dhe shkëmbimin e ideve dhe njohurive.
Studentët bazojnë vendimet se ku duhet të ndjekin arsimin e lartë në disponueshmërinë e një universiteti, se sa mundësi kanë për të gjetur një shtëpi, shpenzimet dhe cilësinë relative të arsimit brenda dhe jashtë vendit. Gjysma e të gjithë nxënësve ndërkombëtarë, shkojnë kryesisht në vende që flasin anglisht.
Universitetet rekrutojnë studentë ndërkombëtarë për të diversifikuar trupin e studentëve dhe për të përmirësuar ato në renditjen globale, por nxitësi kryesor është ngritja e të ardhurave. Në vitin 2016 studentët ndërkombëtarë sollën 39.4 miliardë dollarë në ekonominë amerikane.

Mundësia për të fituar përvojë pune është një nxitës në rritje i lëvizshmërisë së studentëve. Në vitet 2011-2014, numri i nxënësve indianë ra me gati 50% në Mbretërinë e Bashkuar dhe u rritën me 70% në Austri, pas ndryshimeve të politikave në Mbretërinë e Bashkuar sa i përket vizave për punë pas diplomimit.

Qeveritë shpesh e shohin lëvizjen e studentëve si një mënyrë për të forcuar lidhjet më të ngushta me vendet e tjera. Programi amerikan Fulbright Scholar mbështet rreth 8,000 njerëz në mbi 160 vende çdo vit.

Disa vende subvencionojnë studimet e studentëve jashtë vendit në disiplina relevante për ekonominë kombëtare rritje. Programi i Mobilitetit Shkencor të Brazilit ka financuar 101,000 studentë të nivelit të tretë të studimeve, për të studiuar jashtë vendit në 2011-2016.

Kornizat kualifikuese rajonale dhe kreditet e transferueshme ndihmojnë në lëvizjen e studentëve, si dhe kontribuojnë në punësim dhe në rritjen e pagave. Sipas Compact Global për migrim të sigurt dhe të rregullt, qeveritë angazhohen për të lehtësuar njohjen e aftësive, kualifikimeve dhe kompetencave. Megjithatë, më pak se një e katërta e migrantët në nivel global mbulohen nga një marrëveshje dypalëshe për njohjen.

Shkalla e emigracionit e personave shumë të kualifikuar është mbi 20%, deri në rreth një të tretën e 174 shteteve, duke përfshirë Grenada dhe Guajana në Karaibe, Shqipërinë dhe Maltën në Europë dhe Eritrea dhe Somalia në Afrikë. Lëvizja e tillë mund të ketë pasoja negative për vendet e varfëra, por këto janë të zbutura nga fakti se perspektiva e emigracionit nxit investimet e arsimit në vendet dërguese.

Monitor