Nga Sadi Hoti
Ish- sekretarja amerikane e shtetit Madalen Ollbrajt (Madeleine Albright), sot profesoreshë e diplomacisë në universitetin amerikan Georgetown, kohët e fundit ka botuar një libër të ri me titull “Fashizmi: Një paralajmërim”. Përveç ilustrimeve nga zhvillimet e sotme në Rusi, Kinë, Korenë e Veriut, Turqi etj, libri analizon vendosjen e fashizmit në Gjermaninë e Hitlerit dhe Italinë e Musolinit. Ollbrajt në libër sjell edhe përvojën personale. Në moshë të vogël u detyrua të largohej nga dy regjime totalitare, Gjermania naziste dhe Çekosllovakia komuniste. Siç e përshkruan në libër, në Gjermani dhe Çekosllavaki, totalitarizmi u instalua hap pas hapi, duke përdorur sistemin demokratik në shumë forma dhe pa u kuptuar, deri kur ishte shumë vonë.
Diplomatja e mirënjohur rreshton disa “simptoma” të totalitarizmit, siç janë degradimi i debatit politik në shtrembërim faktesh, persekutimi në forma të ndryshme i kundërshtarëve politikë, komunikimi me gjuhë agresive me të vetët dhe kundërshtarët, sulmet ndaj medias, cenimi i rëndë i integritetit të zgjedhjeve, përdorimi i frikës si mjet nënshtrimi, kapja e drejtësisë dhe vendosja e saj nën presion, etj. Megjithëse diplomate dhe pedagoge e diplomacisë, autorja nuk arrin të shmangë influencën e saj politike, të majtën amerikane (Democratic Party). Për pasojë, në një grup me Rusinë, Kinën, Korenë e Veriut, Venezuelen, e Gjermaninë e Hitlerit dhe Italinë e Musolinit, fut edhe demokracitë e djathta, siç janë Hungaria e Orban, Polonia e Kuczynski-t, dhe veçanërisht SHBA e Trump.
Shenjat e rrezikut totalitarist që ajo rreshton janë shumë të njohura e të prekshme për shqiptarët sot, por znj. Ollbrajt nuk përmend Shqipërinë e Edi Ramës. Kuptohet, parëndësia që ka Shqipëria në arenën ndërkombëtare nuk lë vend për “mikroskopin” e znj. Ollbrajt. Megjithatë, ideologjia e majtë e përbashkët, sponsorizimet dhe shërbimet që Rama ka bërë për demokratet Obama dhe Hillary Clinton mund të jenë arsyeja që në libër nuk ka asnjë rresht për shkaqet dhe rrezikun autoritarizmit në Shqipëri.
Tashmë të përmendura dhe të analizuara gjërësisht dhe rregullisht nga opozita dhe zërat e pakët të pavarur, Shqipëria po kalon një krizë shumëplanëshe, që vetëm “shkëndija” i mungon ta pëlcasë. Kushtet ekonomike në përkeqësim të vazhdueshëm, korrupsioni masiv, dhuna konstante ndaj qytetarit të thjeshtë me pretendimin absurd te të bërit shtet, kapja e të gjitha institucioneve të pavarura dhe përdorimi i tyre jo ligjor, nuk mund të kontrollohen për shumë kohë me një “valvel” shkarkimi që është largimi i shqiptarëve. Vendi me shpejtësi po arrin në një pikë pa kthim. Ato që kanë dashur të largohen tashmë janë në atë rrugë, ndërsa të ngelurit kanë vendosur të jetojnë këtu, për pasoje do të jenë të gatshëm të luftojnë më të gjitha format për mbijetesë.
Nga të gjithë ato që banojnë sot në Shqipëri, vetëm ambasadat janë në muaj mjalti me qeverinë. Siç duket, ashtu si edhe znj. Ollbrajt shkruan në libër, “… politika e jashtme është të detyrosh disa vende të bëjnë atë që do ti”, Rama ka dorëzuar “çelësat” e Shqipërisë dhe të huajt pa përjashtim janë të kënaqur . Atyre, ai nuk u paguan rrogat apo pensionet, nuk i burgos për dritat e papaguara, nuk i shan e poshtëron, e nuk i vjedh tenderat e investimet. Stabiliteti në kurriz të demokracisë u ka mbyllur sy e veshë, ndoshta edhe eurot e dollarët kanë bërë punë, por siç thotë Ollbrajt, totalitarizmi instalohet hap pas hapi, duke përdorur sistemin demokratik dhe kuptohet kur është shumë vonë.
