Nga Andi Bushati - 

Dalja e dokumenteve të pagesave, që bosët e inceneratorëve kanë bërë për ish-ministrin Arben Ahmetaj, ka ndezur edhe njëherë turlilloj teorish konspirative, që mëtojnë të fokusohen në detaje, duke shmangur pamjen e pikturës së madhe.

Disa ngrenë pikpyetjen se si është e mundur që një reporter, përpara se ta botojë lajmin në median ku punon, ashtu sikurse do bënte çdo gazetar, shkon e i drejtohet SPAK? Të tjerët pyesin se përse autorit të scoop-it, ia shpërfill lajmin Report TV dhe ia bombardon Top Channel, që ngjan si palë e interesuar në këtë aferë? Të tretë pretendojnë se kjo është një lojë për të goditur prokurorinë dhe për ta mbajtur atë nën presionin e pushtetit, ndërsa ka dhe të tjerë, që e shohin të gjithën si një hakmarrje midis ish- protagonistëve të inceneratorëve, për të larë hesapet midis tyre.

Natyrisht që secila nga këto hipoteza mund t’ia vlejë të shikohet me lupë, pasi shpesh djalli fshihet në detaje. Secila lëvizje apo tentativë e personazheve të përfshira në këtë mega skandal mund të zbulojë një pistë të re hetimi, apo të ngrejë një pandehmë për atë që ka ndodhur. Por të gjitha këto, në fund të fundit, aq sa janë të rëndësishme për fate të veçanta, po aq rezultojnë të papërfillshme për të kuptuar të tërën.

Sepse edhe dokumentet e fundit, ku bëhet zhurmë për pagimin e hoteleve super të shtrenjta, tregojnë një gjë: atë se pronarët e inceneratorëve janë sjellë jo si menaxherë të biznesit të tyre, por si administrues të një malli pa zot. Shpërdorimi i parave për bileta avionësh dhe fatura të çmendura fjetjeje, ç’ka u pa edhe më parë për një punonjëse të komisionit të për dhënien e koncesionit, tregon se as Zotos, as Mërtirit, as Gugallës, nuk i dhimbseshin si të tyret paratë e këtij investimi. Ata shpenzonin pa kokëçarje se e dinin që do merrnin më pas miliona euro pa vënë ende as një tullë, madje disafish më tepër se sa kushtonin hekurishtet që pretendonin të montonin në Elbasan, Fier e Tiranë.

Po të njëjtat shpenzime marramendëse kanë bërë ata edhe për pjesën më të madhe të mediave të vendit, duke paguar reklamë absurde në një treg me konkurent të vetëm.

Ky krim, që as u hetua e madje as përmendet kurrë, sepse në të gjitha krahët kanë ende sot nevojë për ndihmën e TV-ve dhe portaleve që u ushqyen me paratë e ndyra të djegësave, e tregon realisht përmasën abuzuese të kësaj mega vjedhjeje. Dhe aq ironike është kjo, sa Top Channel sot, bën sikur shqetësohet për faturën e një nate në një hotel në Romë.

Pra, po t'i shtosh pagesave për udhëtime, qokave për mediat edhe paratë e korrupsionit për punët e pakryera, që tashmë kanë dërguar njerëz në qeli, ngrihet një pyetje e thjeshtë: A mos ka qenë që në fillim ideja e ngritjes së djegësave, një skemë e paramenduar grabitjeje? A mos është konceptuar ajo, që në start, si një mënyrë për të zhvatur buxhetin e shtetit?

Edi Rama e ka mohuar kategorikisht këtë hipotezë. Gjatë marrjes në pyetje në komisionin hetimor ai e mbrojti investimin për pastrimin e qyteteve duke e ndarë atë nga ata që kanë abuzuar pas shpinës së tij. Ai iu përmbajt idesë që veprat ishin ato të duhurat, ndonëse dikush mund të ketë përfituar gjatë ngritjes së tyre.

Por faktet tregojnë të kundërtën. Këto abuzime marramendëse, që po shfaqen përditë të lënë përshtypjen, se Mërtiri, Zoto, apo Gugalla, kanë qenë thjesht administrues, por jo pronarë të këtij thesari të programuar për t'u zhvatur. Ata janë sjellë me investimet në tre qytete, njësoj si Edi Rama me çarterin që e paguan me paratë e shqiptarëve. Asnjë investitor që e ka pronën e tij, qoftë edhe kur fiton një garë në mënyrë koruptive, nuk është kaq dorëlëshuar në shpenzime. Asnjë biznesmen nuk mund të ketë këtë raport të përmbysur mes lekëve që injekton realisht dhe atyre që shpenzon për qoka.

Mjafton ky arsyetim për të kuptuar se historia e inceneratorëve nuk është një punë e mirë ku u vodh nga pak, por një grabitje e madhe ku teproi diçka.

Pikërisht për këtë është e rendësishme edhe dalja në shesh e faturave të fundit. Jo për të na provuar njohjen e Ahmetajt me Mërtirin, as për të çertifikuar virgjërinë e Top Channel, por për të na ndërgjegjësuar se inceneratorët ishin një projekt grykësie, pasi përndryshe, nuk do paguanin aq shumë plehra, pa djegur realisht asnjë mbetje./LAPSI