Një ekip i Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN), i udhëhequr nga Jan Kees Martijn, përfundoi në distance diskutimet shtesë me Shqipërinë në konsultimin e Artikullit IV 2019. Raundi i parë i këtyre diskutimeve u mbajt në nëntor 2019, por pas tërmetit në fund të nëntorit, ndryshimet në perspektivën ekonomike dhe politikat ekonomike kërkuan diskutime të reja. Në përfundim të këtij misioni, i cili u zhvillua gjatë 9-13 Mars, z. Martijn publikoi deklaratën e mëposhtme.

“Perspektiva afatshkurtër për ekonominë shqiptare ka ndryshuar në tre muajt e fundit. Tërmeti që goditi Shqipërinë në 26 nëntor pritet të dobësojë rritjen në vitin 2020, pasi ndikimi negativ në aktivitetin ekonomik (në veçanti, turizmi) tejkalon ndikimin pozitiv nga përpjekjet e pritshme të rindërtimit. Për më tepër, shpërthimi i fundit global i koronavirusit (COVID-19) pritet të ngadalësojë rritjen ekonomike më tej në vitin 2020, dhe kjo tronditje gjithashtu do të godasë turizmin. Shkalla e ngadalësimit është shumë e pasigurt në këtë moment”, tha Martinj.

Ai shpjegoi se pas tërmetit, autoritetet shqiptare me të drejtë vendosën të japin përparësi në shpenzimet buxhetore për përpjekjet e ndihmës dhe rindërtimit, duke lejuar një rritje të moderuar të deficitit fiskal.

“Do të jetë e rëndësishme të siguroheni që projektet e rindërtimit të qeverisen në mënyrë transparente, në përputhje me praktikat më të mira ndërkombëtare, dhe të vendosni përparësi ndaj më të prekurve”, thuhet në deklaratë.

Covid 19, të sigurohen burimet e mjaftueshme për sektorin shëndetësor

“Do të jenë të nevojshme edhe politika për të mbrojtur njerëzit gjatë shpërthimit të COVID-19, duke siguruar që sektori shëndetësor të ketë burime të mjaftueshme dhe duke mbështetur më të prekurit. Politika monetare duhet të mbetet fuqishëm akomoduese, për të mbështetur rritjen ekonomike. Ne jemi të gatshëm të vazhdojmë dialogun me autoritetet për masat për të ndihmuar në kufizimin e ndikimit ekonomik të virusit” u shpreh FMN në lidhje me COVID 19.

“Përtej vitit 2020, pasi të kenë kaluar tronditjet e tanishme negative, autoritetet duhet të ndërtojnë siguri fiskale, që do të lejojnë një stimulim më të madh fiskal për të adresuar goditjet e mundshme në të ardhmen. Prandaj, masat për të ulur borxhin publik dhe për të përmirësuar rreziqet fiskale të propozuara në Deklaratën tonë përmbyllëse të 26 nëntorit 2019 mbeten kritike”.

Kujdes me amnistinë

Fondi Monetar Ndërkombëtar pohon se, qeveria duhet të bëjë shumë kujdes me amnistinë fiskale. “Një program i mundshëm i zbulimit të pasurive, siç u njoftua kohët e fundit nga autoritetet, që synon ringjalljen e ekonomisë do të duhet të zbatohet me shumë kujdes. Ndërsa deri më tani nuk është publikuar ndonjë propozim specifik, përvoja në vendet e tjera ka treguar që programe të tilla minojnë pajtueshmërinë e taksave nëse përdoruesit marrin një trajtim më të favorshëm tatimor sesa ata që ishin në përputhje nga fillimi.

Për më tepër, duhet së pari të krijohen sistemet efektive për të zbuluar evazionin dhe për të parandaluar mundësitë për pastrim parash dhe korrupsion,” thuhet në reagimin e FMN-së për Amnistinë.