Asambleja Politike e Partisë Popullore Europiane (EPP) miratoi mesditën e së premtes, Rezolutën e dytë brenda një jave ku shpreh shqetësimet e saj, lidhur me gjendjen aktuale politike në Shqipëri, kapjen e shtetit nga krimi, kufizimin e së drejtës së opozitës nëpërmjet persekutimit politik ndaj liderëve të saj, nën një peisazh të përkeqësuar politik me afrimin e zgjedhjeve parlamentare të vitit 2025.
Në Rezolutë theksohen lidhjet ndërmjet trafikut të drogës dhe krimit të organizuar me elitën politike dhe me zyrtarët e zbatimit të ligjit, duke shfrytëzuar ekonominë dhe kuadrin politik të Shqipërisë për pastrimin e parave.
Dështimin për të arritur një marrëveshje për reformën zgjedhore, duke rezultuar në progres minimal në zbatimin e rekomandimeve të pazgjidhura nga OSBE/ODIHR dhe Komisioni i Venecias, ku të gjitha palët ranë dakord për ndryshimet zgjedhore që lejojnë veçanërisht votimin nga jashtë. Këto kishin për qëllim të ishin në përputhje me vendimet e Gjykatës Kushtetuese.
Korrupsionin dhe mungesën e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme sipas standardeve të OSBE-së.
Zvogëlimi i hapësirës për rolin mbikëqyrës parlamentar të opozitës; mungesën e ndërtimit të një kulture parlamentare konstruktive duke nxitur konsensusin midis të gjithë aktorëve politikë dhe duke mbështetur të drejtat dhe përgjegjësitë e opozitës. Pamjaftueshmërinë për të siguruar një funksionim të duhur të institucioneve demokratike në vend, duke përfshirë një pluralizëm të qëndrueshëm, opozitë konkurruese dhe një dialog politik të brendshëm dhe ndërpartiak;
Në Rezolutë ngrihet shqetësimi për: “Çdo persekutim politik i supozuar i liderëve të opozitës, deputetëve dhe zyrtarëve të pushtetit vendor, duke u përballur me kufizime të motivuara politikisht të të drejtave të tyre civile”.
Në rezolutën e miratuar thuhet se: “Partia Popullore Evropiane (EPP) i kërkon autoriteteve shqiptare që të zbatojnë menjëherë reformat e kërkuara nga BE për të mbrojtur të drejtat e njeriut dhe për të siguruar një gjyqësor të pavarur dhe të paanshëm, pa ndërhyrje politike; zgjedhjet e lira dhe të ndershme përbëjnë shtyllën themelore të qeverisjes demokratike, duke kërkuar garanci për pavarësinë e administratës publike nga partia në pushtet”.
EPP do të monitorojë nga afër zhvillimet në Shqipëri, duke mbështetur partitë e saj anëtare në zgjedhjet e ardhshme dhe duke mbrojtur aspiratat e Shqipërisë për në BE. EPP rithekson mbështetjen e saj të fortë për integrimin evropian të Shqipërisë dhe ndjekjen e popullit shqiptar për një të ardhme të lirë dhe demokratike.
Rezoluta mbi Shqipërinë e paraqitur nga Partia Demokratike e Shqipërisë (PD) në Asamblenë Politike të PPE-së
Duke konsideruar vullnetin e fortë dhe aspiratat europiane të popullit shqiptar dhe të partive shqiptare anëtare të PPE-së;
Duke njohur rezultatin e konferencës së dytë ndërqeveritare me Shqipërinë, të mbajtur më 15 tetor 2024, e cila shënoi hapjen e negociatave për grupin e parë të kapitujve themelorë me vendin;
Duke iu referuar Raportit Përfundimtar të OSBE/ODIHR mbi Zgjedhjet Vendore në Shqipëri (2023) dhe Zgjedhjet Parlamentare 2021[1];
Duke iu referuar Indeksit të Perceptimit të Korrupsionit të Transparency International për 2023[2]; Indeksit të Projektit Botëror të Drejtësisë 2024[3]; Raporteve të Departamentit të Shtetit të SHBA mbi Praktikat e të Drejtave të Njeriut: Shqipëria 2023[4];
Duke pasur parasysh që PPE mirëpriti vendimin e Këshillit Europian për hapjen e negociatave për Klasterin 1 me Shqipërinë, të kushtëzuar nga zbatimi i reformave të nevojshme demokratike;
Për këtë arsye, Partia Popullore Evropiane (PPE):
Mbështet fuqimisht mbrojtjen e shtetit të së drejtës dhe integritetit institucional si shtylla themelore të një shoqërie demokratike;Rezoluta mbi Shqipërinë e paraqitur nga Partia Demokratike e Shqipërisë (PD) në Asamblenë Politike të PPE-së
Duke konsideruar vullnetin e fortë dhe aspiratat europiane të popullit shqiptar dhe të partive shqiptare anëtare të PPE-së;
Duke njohur rezultatin e konferencës së dytë ndërqeveritare me Shqipërinë, të mbajtur më 15 tetor 2024, e cila shënoi hapjen e negociatave për grupin e parë të kapitujve themelorë me vendin;
Duke iu referuar Raportit Përfundimtar të OSBE/ODIHR mbi Zgjedhjet Vendore në Shqipëri (2023) dhe Zgjedhjet Parlamentare 2021[1];
Duke iu referuar Indeksit të Perceptimit të Korrupsionit të Transparency International për 2023[2]; Indeksit të Projektit Botëror të Drejtësisë 2024[3]; Raporteve të Departamentit të Shtetit të SHBA mbi Praktikat e të Drejtave të Njeriut: Shqipëria 2023[4];
Duke pasur parasysh që PPE mirëpriti vendimin e Këshillit Europian për hapjen e negociatave për Klasterin 1 me Shqipërinë, të kushtëzuar nga zbatimi i reformave të nevojshme demokratike;
PPE shpreh shqetësimet e saj lidhur me:
Gjendjen e integritetit institucional, të pasqyruar në korrupsionin endemik dhe mungesën e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme sipas standardeve të OSBE-së;
Përballjen e vazhdueshme politike, duke shprehur shqetësim për zvogëlimin e hapësirës për rolin mbikëqyrës parlamentar të opozitës; nxit angazhimin për dialog dhe forcimin e institucioneve e procedurave demokratike përmes bashkëpunimit ndërpartiak dhe brendapartiak konstruktiv, respektit të ndërsjellë, konsultimeve gjithëpërfshirëse me shoqërinë civile dhe vendimmarrjes transparente;
Mungesën e ndërtimit të një kulture parlamentare konstruktive përmes nxitjes së konsensusit ndërmjet të gjithë aktorëve politikë dhe respektimit të të drejtave e përgjegjësive të opozitës;
Pamjaftueshmërinë për të siguruar funksionimin e duhur të institucioneve demokratike në vend, përfshirë pluralizmin e qëndrueshëm, opozitën konkurruese dhe dialogun politik të brendshëm dhe ndërpartiak;
Çdo përndjekje të pretenduar politike të liderëve të opozitës, deputetëve dhe zyrtarëve vendorë, duke u përballur me kufizime të motivuara politikisht të të drejtave të tyre civile;
Lidhjet ndërmjet trafikut të drogës dhe krimit të organizuar me elitën politike dhe zyrtarët e zbatimit të ligjit, duke shfrytëzuar ekonominë dhe kuadrin politik të Shqipërisë për pastrim parash;
Dështimin për të arritur një marrëveshje mbi reformën zgjedhore, duke sjellë progres minimal në zbatimin e rekomandimeve të papërfunduara nga OSBE/ODIHR dhe Komisioni i Venecias, duke kujtuar se të gjitha palët ranë dakord për ndryshimet zgjedhore që lejojnë, në veçanti, votimin nga jashtë. Këto synonin përmbushjen e vendimeve të Gjykatës Kushtetuese;
Përkeqësimin e ndjeshëm të peizazhit politik teksa afrohen zgjedhjet parlamentare të vitit 2025, të shënuar nga standarde të dobësuara zgjedhore dhe duke kujtuar paligjshmërinë e përdorimit të burimeve publike gjatë fushatave zgjedhore;
Këto veprime që kanë zvogëluar më tej të drejtat kushtetuese të opozitës në Parlament, duke reflektuar shkelje më të gjera ndaj deputetëve të opozitës.
Prandaj, Partitë Popullore Europiane (PPE):
• Mbështetin fort ruajtjen e shtetit ligjor dhe integritetit institucional si gurë themeli të një shoqërie demokratike;
• U bëjnë thirrje autoriteteve kombëtare që të respektojnë angazhimet e Shqipërisë për të drejtat kushtetuese dhe standardet demokratike ndërkombëtare, duke siguruar një mjedis të drejtë dhe të hapur për të gjithë aktorët politikë dhe pa ndjekje penale apo frikësim të opozitës, sidomos me afrimin e zgjedhjeve;
• Nxisin qeverinë që të intensifikojë përpjekjet për të vendosur përparim të besueshëm dhe transparent në luftën kundër krimit të organizuar, trafikut të drogës dhe pastrimit të parave, duke siguruar që veprimet të mbeten të paanshme dhe të mos shënjestrojnë opozitën;
• Shprehin mbështetjen e tyre të palëkundur për përpjekjet e Partisë Demokratike drejt anëtarësimit në BE dhe përkushtimin e saj për të siguruar zgjedhje të lira dhe të ndershme, duke njohur rolin e tyre në ruajtjen e qeverisjes demokratike dhe mbrojtjen e të drejtave themelore, si dhe thekson të drejtën legjitime të opozitës për protesta paqësore.
• Nxisin Parlamentin Shqiptar të intensifikojë përpjekjet e tij në mbështetje të Komisionit për Reformën Zgjedhore për të nxitur një Kod Zgjedhor më gjithëpërfshirës e të plotë, duke theksuar nevojën për të trajtuar të gjitha rekomandimet prioritare të përcaktuara nga OSBE/ODIHR dhe duke theksuar se plani i veprimit i qeverisë duhet të përfshijë reforma zgjedhore të bazuara në udhëzimet e OSBE/ODIHR-it;
• Nxisin autoritetet shqiptare të zbatojnë menjëherë reformat e kërkuara nga BE-ja për të mbrojtur të drejtat e njeriut dhe për të siguruar një sistem gjyqësor të pavarur dhe të paanshëm, të lirë nga ndërhyrjet politike;
• Nënvizojnë se zgjedhjet e lira e të ndershme përbëjnë shtyllën themelore të qeverisjes demokratike, duke bërë thirrje për garanci në pavarësinë e administratës publike nga partia në pushtet.
PPE do të vëzhgojë nga afër zhvillimet në Shqipëri, duke mbështetur partitë e saj anëtare në zgjedhjet e ardhshme dhe duke ofruar mbështetje për aspiratat e Shqipërisë për anëtarësim në BE. PPE thekson mbështetjen e fortë për integrimin europian të Shqipërisë dhe përpjekjet e popullit shqiptar për një të ardhme të lirë e demokratike.
[1] https://www.osce.org/files/f/documents/d/d/553972.pdf
[2] Shqipëria - Transparency.org e rendit Shqipërinë në vendin e 98-të nga 180 vende dhe më të korruptuarit në Europë, një studim i muajit të kaluar tregon se 52% e qytetarëve të saj marrin ryshfet nga administrata shtetërore.
[3] https://worldjusticeproject.org/rule-of-law-index/country/2024/Albania/ që e rendit Shqipërinë në vendin e 106 (nga 142 vende) për Kufizimet e Pushtetit Qeveritar; 107 për Mungesë të Korrupsionit, 114 për Rregulloren dhe Zbatimin; 101 për drejtësinë civile, dhe 92 për drejtësinë penale; dhe 106 për ndërhyrjen e qeverisë në drejtësinë penale
[4] https://www.state.gov/reports/2023-country-reports-on-human-rights-practices/albania/
