Që në fillim, Hamasi u zotua të shkatërrojë Izraelin dhe, në fushatën e tij të vitit 2009, Netanyahu u zotua të shkatërrojë Hamasin. 

Ajo që ndodhi në vend të kësaj ishte një dekadë e gjysmë bashkëjetesë e vështirë, gjatë së cilës qeveritë në seri të Netanyahut dhe udhëheqësit e Hamasit e gjetën njëri-tjetrin të dobishëm për qëllimet e tyre.

Simbioza e çuditshme vazhdoi – përmes viteve të përshkallëzimeve dhe akomodimeve, shpresave për qetësi dhe periudhave të kaosit – deri më tani, kur Hamasi dhe Netanyahu përballen me një fund të mundshëm të mbajtjes së tyre në pushtet.

Udhëheqësit e Hamasit, pasi drejtuan sulmin që vrau të paktën 1200 izraelitë më 7 tetor, po bombardohen dhe gjurmohen nga një ushtri izraelite që është zotuar se grupi nuk do të sundojë më në Gaza. 

Në mes të sulmeve shkatërruese që kanë vrarë më shumë se 11,000 njerëz në Gaza, sipas zyrtarëve palestinezë, edhe disa politkanë nga Rripi i Gazës kanë ndërmarrë hapin e rrallë për të kritikuar publikisht Hamasin për sulmin e tetorit dhe duke i lënë civilët të ekspozuar ndaj sulmeve ushtarake.

Netanyahu, i cili ra dakord muajin e kaluar të ndajë kompetencat e luftës emergjente me rivalin e tij kryesor politik, po përballet me zemërim të paprecedentë publik për dështimin e tij për të parandaluar sulmin e tetorit.

Sondazhet tregojnë se 75 për qind e izraelitëve bëjnë thirrje që ai të japë dorëheqjen tani ose të zëvendësohet kur të ndalojnë luftimet.

"Është një aleancë e çuditshme që ka ecur në rrugën e saj," tha historiani izraelit Adam Raz, i cili ka bërë një studim të marrëdhënieve midis kryeministrit dhe grupit militant. 

“Hamasi nuk do të jetë qeveria e Gazës. Dhe unë mendoj se mund të supozojmë se Netanyahu po i afrohet fundit të karrierës së tij politike.”

Rrethanat po ndryshojnë me shpejtësi dhe fati i asnjërit nuk është i sigurt. 

Një pauzë katër-ditore në luftimet që Izraeli dhe Hamasi ranë dakord të fillonin të premten.

I pari nga 50 pengjet izraelite u lirua në të njëjtën ditë si pjesë e marrëveshjes. 

Netanyahu është zotuar se do të vazhdojë luftën pas pauzës me qëllim "çrrënjosjen e Hamasit".

Raz dhe vëzhgues të tjerë, e bënë të qartë se Netanyahu nuk e kishte parashikuar sulmin e Hamasit dhe kapjen e rreth 240 izraelitëve më 7 tetor, dita më vdekjeprurëse për hebrenjtë që nga Holokausti.

Por ata thonë se sapo rifitoi pushtetin, Netanyahu – i cili si kandidat ishte zotuar të “trokasë sundimin e Hamasit në Gaza” – në vend të kësaj ndoqi kryesisht një strategji që nuk prishi status quo-në e një popullsie të ndarë palestineze duke e lënë Hamasin të sundojë në Gaza dhe Autoritetin rival Palestinez në Bregun Perëndimor.

Kjo përçarje u shërbeu qëllimeve të Netanyahut dhe kundërshtarëve të një zgjidhjeje të negociuar me dy shtete të konfliktit duke penguar aftësinë e palestinezëve për të kundërshtuar pushtimin e Izraelit, thanë analistët.

“Pa asnjë lidership të unifikuar, Bibi ishte në gjendje të thoshte se nuk mund të eci përpara me negociatat e paqes”, tha Dahlia Scheindlin, një anketuese izraelite dhe analiste politike, duke iu referuar Netanyahut me pseudonimin e tij. 

"Kjo e lejoi atë të thoshte, 'Nuk ka me kë të flas'."

Situata e lejoi Netanyahun të anashkalonte kryesisht "çështjen palestineze", një çështje që kishte formësuar mandatin e liderëve izraelitë gjatë katër dekadave të mëparshme. 

Në vend të kësaj, Netanyahu u fokusua në Iran dhe kërcënime të tjera dhe në zhvillimin e Izraelit në një fuqi ekonomike, sipas biografit të Netanyahu, Anshel Pfeffer.

“Netanyahu gjithmonë ndjente se konflikti palestinez po shpërqendrohej duke u përdorur si një çështje pykë në Izrael”, tha Pfeffer. "Ai e quajti atë një "vrimë lepuri"."

Vit pas viti, kabinetet e njëpasnjëshme të Netanyahu miratuan lëvizjet që kishin efekt në lehtësimin e presionit ndaj Hamasit: Izraeli ra dakord për lirimin periodik të të burgosurve, transferimin e parave nga Katari për të paguar pagat publike në Gaza, përmirësimin e infrastrukturës dhe, thonë kritikët, financimin e operacioneve ushtarake të Hamasit. 

Kryeministri shpresonte të parandalonte çdo pajtim midis Hamasit dhe Autoritetit Palestinez, edhe kur të dy palët ishin afër afrimit në vitin 2018.

“Në 10 vitet e fundit, Netanyahu ka punuar për të bllokuar çdo përpjekje për të shkatërruar Hamasin në Gaza”, tha Raz.

Zyra e Netanyahut refuzoi t'i jepte dikujt një përgjigjej në procesverbal. Por një zyrtar i lartë qeveritar, i cili foli në kushte anonimiteti, mohoi se kryeministri ka ndjekur ndonjëherë një politikë për të mbajtur Hamasin në pushtet.

"Ai është kryeministri më i përmendur në histori dhe nuk mendoj se do të gjeni një deklaratë të tij që lobon për forcimin e Hamasit," tha zyrtari.

 “Ishte e kundërta. Ai goditi Hamasin më fort se çdo kryeministër në histori. Ai udhëhoqi tre operacione ushtarake në shkallë të gjerë kundër Hamasit në 2012, 2014 dhe 2021.

i "Kjo është ajo që IDF po bën tani."

Gjatë atyre viteve, u shfaq një tension i paqëndrueshëm. Hamasi vazhdoi të lëshonte raketa në Izrael, shumica e të cilave u kapën nga sisteme të sofistikuara të mbrojtjes ajrore. 

Luftërat u ndezën, por secila përfundoi me armëpushime të negociuara.

Hamasi mbeti në pushtet dhe shpresat u rritën se grupi po evoluonte në një organ qeverisës më të besueshëm të fokusuar në ndërtimin e Gazës në vend të luftës gjithëpërfshirëse.

Netanyahu nuk ishte i vetëm që pa përfitime në situatë. 

Të moderuarit izraelitë filluan të parashikojnë një të ardhme krahas një Gaza stabilizuese me një standard më të mirë jetese. 

Bizneset përshëndetën përmirësimin e marrëdhënieve të Izraelit me fqinjët arabë të gatshëm për të krijuar lidhje më të forta me shtetin hebre.

Eksportet nga Gaza u rritën. Dhe në vitet e fundit, si Netanyahu ashtu edhe një qeveri 18-mujore e udhëhequr nga partitë opozitare më pak konservatore u dhanë banorëve të Gazës një numër në rritje të lejeve për të punuar në Izrael. 

Numri kishte arritur në 18,000 deri më 7 tetor.

Tani, strategjia që la Hamasin të ngulitur në Gaza po shqyrtohet nga izraelitët e traumatizuar.

Zemërimi në të gjithë spektrin politik e ka çuar mbështetjen e Netanyahut në nivelet më të ulëta historike. 

Vetëm 25 përqind e votuesve tani u thonë anketuesve se ai është politikani më i përshtatshëm për të qenë kryeministër, sipas Scheindlin.

“E djathta dëshironte që ai të kishte fshirë Hamasin dhe qendrën dhe e majta dëshironte të mos kishte hequr dorë nga rruga e negociatave,” tha ajo.

Në Gaza, ku zgjedhjet nuk kanë ndodhur që nga viti 2006, vlerësimi i mbështetjes për Hamasin është më i vështirë. 

Para luftës, frika nga hakmarrja e Hamasit i mbante kritikat ndaj regjimit kryesisht në pëshpëritje. 

Tani, ndërprerjet masive të bombardimeve dhe zhvendosjeve e bëjnë votimin pothuajse të pamundur. 

Disa sondazhe të fundit tregojnë mbështetje të vazhdueshme për Hamasin, pasi zemërimi ndaj Izraelit rritet gjatë sulmit të vazhdueshëm ushtarak.

Por më shumë në Gaza janë të gatshëm të kritikojnë Hamasin në mediat sociale dhe në intervistat me The Washington Post.

“Nuk kam frikë ta them: Ne nuk e duam Hamasin dhe jo vetëm për shkak të luftës, por për vite të tëra”, tha Ahmad, 44 vjeç, një farmacist nga Deir al-Balah në Gaza qendrore. 

Post nuk po përdor emrin e tij të plotë për ta mbrojtur atë nga hakmarrjet e mundshme. 

“Mungesa e qeverisjes kompetente na ka lënë në varfëri dhe mjerim, të përkeqësuar nga kjo luftë shkatërruese. Veprimet e Izraelit nuk kursejnë askënd, pavarësisht nëse janë të lidhur me Hamasin apo jo.”

Motaz, 39 vjeç, tha se sulmi i Hamasit ndaj Izraelit e la atë në "tmerr" dhe e la familjen e tij të ekspozuar ndaj sulmeve izraelite që shkatërruan dyqanin e tij ushqimor në Khan Younis muajin e kaluar.

Ai nuk beson se Hamasi mund të mbijetojë. Por ai nuk e sheh se çfarë ndryshimi do të bënte çdo ndryshim i udhëheqjes në Gaza për qytetarët e saj të shkatërruar.

“Edhe sikur Hamasi të mbetet në pushtet, çfarë do të mbetet për ne këtu?” pyeti Motaz. “Nuk ka shtëpi ku të jetojmë dhe nuk ka punë për të na mbajtur. Kam humbur burimin tim të vetëm të jetesës.”/ Washington Post përshtati në shqip Syri.net