Është shumë e vështirë që të nxirren në shesh sekretet në qytetin e varfër të Librazhdit, sidomos kur janë në lojë vendet e punës.
Por aktiviteti kontrovers i një fabrike cigaresh në periferi të qytetit me 50 të punësuar, duket se ka kaluar pa u vënë re që nga koha kur ajo filloi të prodhojë pa bujë miliona cigare në pako që bartin profilin e sundueses së fundit Ptolemeike të Egjiptit, Kleopatra.
Kleopatra është marka më e njohur e cigareve në Egjipt dhe një nga më të shiturit në botë.
Dokumentet e gjykatës në Shqipëri, raportet e rrjedhura të doganave britanike, kontratat dhe intervistat me drejtuesit e fabrikës, zbulojnë se që nga viti 2014 rreth 22 milionë paketa cigare janë prodhuar çdo vit në fabrikën Albania Tabak në Librazhd, përpara se të dërgohen në Libi.
Sipas pronarit të markës Cleopatra – ‘Eastern Company’ me seli në Giza, cigaret që eksportohen në Libi shpesh kontrabandohen nëpërmjet kufirit të gjelbër në Egjipt, ku një pako me 20 cigare shitet në treg për 1 USD.
Autoritetet doganore britanike e kanë gjurmuar prodhimin në Librazhd duke e shënuar atë si të falsifikuar. Paralajmërimet e tyre nxitën një hetim penal në Shqipëri në vitin 2015, i cili e ndali prodhimin për një vit. Hetimi më pas u pezullua pasi prokurorët prisnin informacione nga juridiksionet e huaja.
Sipas një kontratë të siguruar nga BIRN, e lehtësuar nga telashet ligjore fabrika nënshkroi një marrëveshje në 2017 me firmën Eques Holding Group – me seli në Ishujt Virgjin Britanik, për të prodhuar deri në 175 milionë paketa në vit,
Prokurorët shqiptarë deklaruan se e kanë rihapur rastin në vitin 2017. Të pashqetësuar, personat që po udhëheqin aferën po kërkojnë të zgjerohen.
Ata përfshijnë figura nga Ballkani, Lindja e Mesme dhe Qipro, disa nga të cilët kanë qenë të lidhur me raste të mëhershme të kontrabandës, dhe disa të tjerë përfshirja e të cilëve në këtë operacion ka qenë e fshehur përmes strukturave ‘offshore’ të cilat i kanë gjetur nga gazetarët e Rrjetit Ballkanik për Investigative, BIRN, dhe të Gazetarëve Arabë për Gazetari Investigative, ARIJ.
Në mesin e atyre që përfitojnë nga biznesi që po lulëzon me cigaret Kleopatra gjithashtu është edhe gruaja e një figure të fuqishme politike në Shqipëri nga Partia Socialiste në pushtet, edhe pse ajo insiston që nuk ishte në dijeni për dyshimet për kontrabandë.
Krimi i organizuar dhe sundimi i ligjit janë çështje madhore me të cilën po përballet Shqipëria ndërsa ajo tenton të bëjë progres në rrugën e vet drejt anëtarësimit në Bashkimin Europian, pasi i është bashkuar NATO-s në vitin 2009.
Menaxheri i fabrikës në Librazhd, Servet Dauti, tha se ajo punon tërësisht në harmoni me ligjin shqiptar dhe se çfarë ndodhi me cigaret pasi ato u larguan nga Shqipëria nuk është problem i tij.
“Nga momenti kur prodhimi del nga Shqipëria, ne nuk kemi përgjegjësi ose obligim të dimë se çfarë ndodh me të”, tha ai.
‘Eques Holding Group’ refuzoi të komentojë për gjetjet e këtij investigimi.
Marrë me shkurtime nga BIRN