MARK MARKU/ 

Urdhri i javës së shkuar i Ministrisë së Arsimit për kthimin e një pjese të studentëve në auditorë në fillim të qershorit dhe mungesa e një urdhri të dytë për zhvillimin e zgjedhjeve në universitete, tregojnë shumëçka për atë që po ndodh me arsimin e lartë në Shqipëri dhe për marrëdhënien që Kryeministri Edi Rama ka krijuar dhe do të ketë me universitetin. Mjafton t’i analizosh me hollësi dhe gjen në to gjithë filozofinë e një qeverisje, e cila i ka shpallur luftë prej vitesh universitetit, dijes, pedagogëve, studentëve. Gjithë dramën e një qeverisjeje katrahurë, që, po të mos ishte realiteti ynë i përditshëm, do të na bënte të shkuleshim gazit…

Urdhri i ministres Shahini shpreh së pari faktin sesi halucinacionet e Kryeministrit Rama shprazen mbi kolonat e shtetit ligjor, duke e shkërmoqur ditë pas dite. Sesi akti ligjor i një dite zhvlerëson dhe bie në kundërshtim me të gjitha aktet paraardhëse: me aktet e mëparshme të nxjerra nga Ministria e Shëndetësisë për mbrojtjen nga koronavirusi, si ai i distancës sociale, i ndalimit të grumbullimit me më shumë se pesë persona në çfarëdo lloj ambienti, i garantimit të masave sanitare etj., etj. Bie në kundërshtim me ligjin për zgjatjen e gjendjes së jashtëzakonshme deri më 23 qershor, me ndryshimet e shumëkritikuara në Kodin Penal. Dhe është një urdhër i nxjerrë nga Rama, se ndryshe do na duhej të mendonim se Besa Shahini është ajo që urdhëron Ramën dhe jo e kundërta. Është një urdhër kundër të gjithë urdhrave dhe ligjeve të mëparshme të nxjerra për mbrojtjen e jetës të kërcënuar nga Covid-19. Pra, është një urdhër vdekjeje, nëse besojmë se urdhrat dhe ligjet e mëparshme janë bërë për të mbrojtur jetën. Urdhër për vdekjen e shtetit dhe të pedagogëve e studentëve njëkohësisht.

Por ky urdhër legjitimon njëherësh edhe vdekjen e autonomisë dhe demokracisë universitare. Sepse ky urdhër legjitimon mbajtjen e zgjedhjeve në universitete. Këto zgjedhje u shtynë për  shkak të shpalljes së gjendjes së fatkeqësisë natyrore. Ndërkohë që do të duhej, po për shkak të shtyrjes së kësaj gjendjeje deri më 23 qershor, që edhe zgjedhjet të shtyheshin të paktën deri një muaj pas kësaj date. Rama këtu godet me nxjerrjen e një urdhri dhe me mosnxjerrjen e një urdhri tjetër, i cili do të bënte shtyrjen e zgjedhjeve. Sepse edhe Kushtetuta e përmban mosmbajtjen e zgjedhjeve në kushtet e gjendjes së jashtëzakonshme dhe në kushtet e fatkeqësisë natyrore. Zgjedhjet do të duhej të shtyheshin për të njëjtat arsye, që nuk duhej të hapej universiteti, pra, për të mbrojtur jetën e studentëve dhe pedagogëve, por jo vetëm. Zgjedhjet do të duhej të shtyheshin pasi që zgjedhjet të ishin të ligjshme, do të duhej që trupa zgjedhore, e gjithë trupa zgjedhore, të kishte kushte normale për të marrë pjesë në zgjedhje. Në rastin konkret 10% e trupës zgjedhore që përbëhet nga studentët është e përjashtuar nga zgjedhjet. Ata kanë 10% të votave për dekanët dhe rektorët, 10% të përfaqësimit në senate akademike, dhe ky 10% do të mungojë në zgjedhje. Shkurt, zgjedhjet janë ilegjitime.

Por lejimi i tyre në këto kushte ka edhe një objektiv, futjen e universitetit në një kolaps total dhe ndezjen e konflikteve mes grupimeve apo kandidatëve në këto zgjedhje. Ky kolaps dhe kjo kacafytje tashmë ka filluar dhe me siguri Rama nga Surreli fërkon duart. Duhet të jetë tepër i kënaqur teksa shikon konfliktin e elitës universitare, teksa shikon se si kanë rënë në kurthin e tij të amullisë ligjore, në padurimin e egos së pushtetit. Kështu e ka më të lehtë të ndërhyjë në konflikt dhe bashkë me diskreditimin e tyre në sytë e opinionit të përfitojë edhe kontrollin total të universiteteve shqiptare. Është trishtim i madh të shohësh se si kandidatët për postet drejtuese të universitetit nuk kanë as vetëdijen elementare të rrezikut, që i kanoset universitetit, pedagogëve, studentëve nga përfshirja e politikës në jetën e brendshme të universitetit. Kanë pak a shumë të njëjtën vetëdije që kishin feudalët shqiptarë të principatave të Arbërisë në kohën para pushtimit turk, ku, për shkak të inateve me njëri-tjetrin, e humbën të gjithë bashkë lirinë dhe u futën nën zgjedhën turke. Turku në këtë rast është Skënderbeu i Elisa Spiropalit. Le ta mendojnë pak se si do të ndihen nesër si të zgjedhur të një procesi të cenuar zgjedhjesh, me kosto humbjen e autonomisë akademike apo me kosto të tjera shumë më të rënda: me dhjetëra të infektuar nga COVID-19. A do ta mbanin dot peshën e një përgjegjësie të tillë para studentëve, pedagogëve dhe shoqërisë shqiptare?

Gjithkush mund të thotë, dhe e thotë këto ditë, po pse po ndodh kjo gjë në universitetet shqiptare, dhe a nuk është e mundur të gjenden zgjidhje që nuk rrezikojnë jetën e pedagogëve, studentëve dhe integritetin e zgjedhjeve në universitete? Natyrisht që ka. Të veprohet si në të gjitha shtetet e botës, ku edhe mësimi, edhe zgjedhjet, të zhvillohen pa rrezikuar as jetën e studentëve, as të pedagogëve, as autonominë dhe demokracinë universitare, pra, kur të jetë minimizuar ose zhdukur rreziku i Covid-19. Të veprohet siç po veprohet në të gjitha rastet e tjera edhe në Shqipëri, ku hapja mendohet të bëhet më e kontrolluar dhe më me pak rreziqe për qytetarët. Por Rama nuk e bën këtë dhe nuk do ta bëjë se ka hesape të vjetra me studentët dhe pedagogët. Janë ndër të paktët aktorë socialë që i janë kundërvënë pushtetit të tij absolut dhe janë përballur deri diku me të. Tashmë ka ardhur koha që ata të paguajnë për këtë, ka ardhur ora e hakmarrjes dhe hakmarrja e ka emrin Ramacovid-19.

*Ky artikull është ekskluzivisht për “Panorama.al’. Riprodhimi i tij nga media të tjera në mënyrë të pjesshme ose të plotë pa lejen e kompanisë do të ndiqet në rrugë ligjore.